Jaarverslag van waarnemingen: een overzicht van 2021-2022
Waarom is toezicht belangrijk? Een geheugensteuntje
De eerste twee jaar van het LIFE RIPARIAS-project waren vooral gewijd aan actief toezicht op de doelsoorten van het project. Dat toezicht was bedoeld om de geografische verspreiding van alle soorten te noteren en in kaart te brengen, om zo prioriteiten te helpen stellen in de beheermaatregelen en IUS-beheerplannen te ontwikkelen op het niveau van het stroomgebied. Met andere woorden: zonder toezicht geen doeltreffende beheermaatregelen.
|
Platformen/Apps om waarnemingen van IUS te noteren op het terrein: kinderspel Als je een invasieve uitheemse soort opmerkt in een vijver, langs een waterloop of elders in de natuur, aarzel dan niet om je waarneming te delen op platformen/apps als ObsIdentify (smartphone), Observation.org, iNaturalist of andere. Nieuwe populatiegegevens zullen ons helpen om hun verspreiding beter in kaart te brengen, hun verspreiding te voorkomen of te vertragen en vroegtijdige en doeltreffende maatregelen te nemen. Vergeet niet je account zo in te stellen dat je waarnemingen worden gedeeld als "open data", want anders zullen we ze niet kunnen zien. |
De concrete aanpak en… de resultaten
In 2021 en 2022 werd actief gezocht naar 22 LIFE RIPARIAS-doelplanten in water- en oeverhabitats, via intensief toezicht op het terrein door regionale focuspunten en natuurkenners in de stroombekkens van de Dijle-Dyle, Mark-Marcq en Zenne-Senne. Het gaat om dertien plantensoorten die vermeld staan in de EU Verordening nr. 1143/2014 en negen plantensoorten van de LIFE RIPARIAS-waarschuwingslijst.
Het toezicht werd georganiseerd op basis van een specifiek door de LIFE RIPARIAS-partners ontwikkeld plan dat zich vooral toespitst op historische sites waar in de periode 2000-2020 doelsoorten waren waargenomen en op prioritaire deelgebieden van rivieren.
Dankzij verhoogd toezicht werden in totaal 3663 plantenwaarnemingen verzameld en gedocumenteerd in de databestanden van invasieve uitheemse soorten. Dat leidde tot een sterke stijging van de jaarlijkse IUS-detectiecijfers en maakte het mogelijk 18 van de 22 beoogde plantensoorten op te sporen. Daarbij werden drie soorten uit de waarschuwingslijst en twee soorten uit de EU Verordening voor het eerst vastgesteld in het werkingsgebied van LIFE RIPARIAS.
|
Spreiding van waarnemingen van beoogde IUS in 2021-2022 over het hele LIFE RIPARIAS-grondgebied. Het aantal verzamelde waarnemingen staat in verhouding tot de grootte van het stroomgebied: 51% werd verzameld in het bekken van de Dijle-Dyle, 42% in het bekken van de Zenne-Senne en 7% in het bekken van de Mark-Marcq. Bron: LIFE RIPARIAS waarschuwingssysteem. |
Waterlichamen in privédomeinen werden geïdentificeerd als mogelijke hotspots voor opkomende soorten van de EU-lijst en de waarschuwingslijst, wat erop wijst dat bewustmaking van privé-eigenaars een prioriteit moet zijn bij preventieacties.
De gegevens die zijn verzameld tijdens veldonderzoek, waren van cruciaal belang voor het updaten van de verspreidingskaarten van de soorten. Die geactualiseerde kaarten vormen waardevolle hulpmiddelen voor het bepalen van prioriteiten voor het beheer en het evalueren van de mogelijke impact van toekomstige beheeracties.
De resultaten van het toezicht op rivierkreeften in de periode 2021-2023 zal aan bod komen in het volgende overzicht van waarnemingen in 2024 en zal dan ook beschikbaar zijn in de volgende newsletter.